Gràmar na Gàidhlig
Seo cuid de na tréithean a tha cudromach ann an Gràmar na Gàidhlig:
- ’S e cànan ‘VSO’ (verb-subject-object) a th’ ann, rud a caran neo-chumanta am measg cànanan an t-Saoghail. Anns na abairtean sìmplidh àbhaisteach, ’s e an gnìomhair a tha a’ tighinn an toiseach, an uair sin an cùisear, an uair sin an cuspair.
- Tha toiseach nam facal ag atharrachadh le sèimheachadh air diofar adhbharan gràmarail: bòrd→bhòrd, bean→bhean, 7c.
- Tha deireadh nam facal ag atharrachadh gu tric le caolachadh (palatization) gus an tuiseal ginideach no iolra a dhèanamh: giomach→giomaich, bòrd→bùird, ruadh→ruaidh, dubh→duibh, 7c.
- Tha na roimhearan a’ nasgadh ri na riochdairean gus “riochdairean roimhearach” a dhèanamh: agam, agad, aige, aice, ...; orm, ort ...; 7c.
- Tha cruthan iomsgarach ann de na riochdairean agus de na riochdairean roimhearach gu léir: mi→mise, thu→thusa, ...; agam→agamsa, agad→agadsa ...; 7c.
- Tha ceithir tuislean air na h-ainmearan: ainmneach, gairmeach, ginideach, tabhartach.
- ’S e an singilte den ainmear a chleachdar às déidh àireamh a dhà: aon taigh, dà thaigh, trì taighean ... (Ann an glé bheag de dh’fhacail chumanta, tha rian den t-seann déach ann: aon chluas, dà chluais, trì cluasan, ...)
- Tha cruth neo-phearsanta den gnìomhair ann, foirm gun chùisear sam bith: m.e. thathar, bheilear, rinneadh.
Ceanglaichean a-mach
deasaich- Calder, A Gaelic Grammar, 1923 (Webarchive) ... clàr-amais
- Scottish Gaelic Grammar Wiki aig Oilthigh Arizona