B' e saighdear Gàidhealach de Chlann Eòin Mhòir (meur de Chlann Dòmhnaill a bha fiachail sna h-Eileanan agus ann an Èirinn) a bha ann an Alasdair mac Colla Chiotaich MacDhòmhnaill (c. 1610 – 13mh dhen t-Samhain 1647). Tha e ainmeil airson pàirt a ghabhail ann an Cogadh nan Trì Rìoghachdan (Beurla: War of the Three Kingdoms).[1]

Alasdair mac Colla
Beatha
Breith Colbhasa, 1610
Dùthaich  Alba
Bàs Cnoc na nOs, 16 dhen t-Samhain 1647
Àite-adhlacaidh Cluain Mìn
Nàdar a’ bhàis peanas bàis (killed in action (en) Translate)
Teaghlach
Athair Col Ciotach
Dreuchd
Dreuchd actair agus oifigear
Seirbheis san arm
Ìre major general (en) Translate
Strì Blàr Chnoc na nOs
Wars of the Three Kingdoms (en) Translate
Cogaidhean Caidreachail na h-Èireann
Battle of Glenmaquin (en) Translate
Blàr Thiobar Mhoire
Battle of Aberdeen (en) Translate
Blàr Inbhir Lòchaidh
Blàr Allt Èireann
Blàr Chill Saidh
Battle of Rhunahaorine Moss (en) Translate
Battle of Dunaverty (en) Translate

Beul-aithris

deasaich

Tha mòran sgeulachdan agus òrain mu a dhèidhinn san dà Ghàidhealtachd, Alba agus Èirinn. Nochd e ann am bàrdachd Iain Luim[1] agus Dhiorbhail Nic a' Bhriuthainn.[2] Rinn Iain Lom an dàn seo:

Alasdair nan Geurlann Sgaiteach,

Gheall thu 'n-dè a bhith cur às daibh;

Chuir thu 'n retreut seach an caisteal,

Seòladh glè mhath air an leantainn.


Alasdair nan geurlann guineach,

Nam biodh agad àrmainn Mhuile,

Thug thu air na dh' fhalbh dhiubh fuireach,

'S retreut air pràbar an duilisg.


Alasdair mhic Cholla Ghasta,

Làmh dheas a sgoltadh nan caisteal,

Chuir thu 'n ruaig air Ghallaibh glasa

'S ma dh'òl iad càl chuir thu àst' e.[1]

Alasdair mac Colla

deasaich

Chaidh an t-òran luadh seo a chlàradh gu tric, mar eisimpleir:

Sgrìobhaidhean mu a dhèidhinn sa Ghàidhlig

deasaich

Iomraidhean

deasaich
  1. 1.0 1.1 1.2 Eachdraidh a bheatha leis a' BhBC
  2. Mackay, John ⁊ Annie Maclean Sharp (1904): “Volumen 12,” (Gàidhlig), ann an: The Celtic Monthly: A Magazine for Highlanders, td. 54-55. Air a thogail 15mh dhen Mhàrt 2017.