'S e Éideard Dwelly (2 Gearran 1864, Twickenham25 Faoilleach 1939) a rinn am faclair a bu chudromaiche sa Ghàidhlig - Faclair Gàidhlig gu Beurla le dealbhan. Chlò-bhuail, cheangail, agus chruinnich e e, agus rinn e na dealbhan cuideachd. Thàinig am faclair a-mach ann 1911. 'S e Sasannach a bha ann bho thùs, ach shiubhail e leis an arm a dh’Alba, far an do chuir e an t-ainm “Eòghann Dòmhnallach” air fhèin. 'S e obair luachmhor a rinn e, ach cha do ghabh e a-riamh an duais a b' fhiach e air a shon.

Éideard Dwelly
Beatha
Breith Twickenham (en) Translate, 2 dhen Ghearran 1864
Dùthaich  Rìoghachd Aonaichte
 Rìoghachd Aonaichte na Breatainne Mòire agus Èireann  12 dhen Ghiblean 1927)
Bàs Fleet (en) Translate, 25 dhen Fhaoilleach 1939
Foghlam
Cànain Beurla
Gàidhlig
Dreuchd
Dreuchd faclairiche agus cànanaiche

Bheatha

Nuar a bha Dwelly fhathast san sgoil, thòisich ùidh mhòr a bhith aige ann an Gàidhlig agus ann am pìobaireachd. Ghabh e dha na London Scottish Volunteers, agus mar seo, bha cothrom aige a bhith a' cluiche na pìoba.[1] Ann an 1890s, dh'atharraich e ainm, oir bha Eòghan MacDhòmnaill nas fhreagarraiche airson a' phìobaire. Dh'fhàg e Sasainn agus ghluais e a dh'Alba. Phòs e boireannach aig an robh Gàidhlig, Màiri NicDhùghaill.[1] Aig an àm seo, thòisich e obair air am faclair Gàidhlig ùr.

Thill an teaghlach a Shasainn a-rithist, agus bha iad a' fuireach ann am Skeete, ann an sgìre Kent, agus ann an Herne Bay.

Am faclair

Tha am faclair a sgrìobh Dwelly ann an clò fhathast.[2] Tha 1034 duilleagan ann agus iomadh dealbh. Tha e soilleir ris an leughadair gur e obair uabhasach mhòr a tha anns an fhaclair a rinn Dwelly. Ann an ro-ràdh an fhaclair sgrìobh Dwelly gun robh e taingeil don Rìgh airson a chuideachadh agus bha e taingeil cuideachd do a bhean. Nuair a bha Am Faclair deiseil, thòisich e obair air sloinneadh, Dwelly's Parish Records.[1]

Faic cuideachd

Iomraidhean

  1. 1.0 1.1 1.2 Gough, Harold (1993): “Eideard Dwelly, Eoghan MacDhòmhnaill agus Am Faclair Mòr,” ann an: Gairm, leabhar 164, àir. Am Foghar.
  2. Dwelly, Edward (1911): Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan/The Illustrated Gaelic - English Dictionary (10mh Clò-bhualadh). Dùn Èideann: Birlinn Limited. ISBN 1-874744-04-1. 

Ceanglaichean a-mach